|
Năm mươi năm đã trôi qua, tấm hình
HT.Thích Quảng Đức ngồi nhập định trong biển lửa do phóng viên AP
Malcolm Browne chụp, cho đến nay vẫn là tấm hình lịch sử, có giá trị
vượt thời gian, tạo nhiều cảm xúc trên thế giới. Cố Tổng thống Hoa Kỳ
Kennedy cũng đã từng nói như thế: “No news picture in history has
generated so much emotion around the world as that one”
Đứng
trước sự đàn áp Phật giáo của chế độ gia đình trị Ngô Đình Diệm, Hòa
thượng đã tự đốt thân mình làm ngọn đuốc cảnh tỉnh chế độ và đánh thức
lương tâm nhân loại. Tấm hình Ngài có thời được người Âu châu in như
postcard để mọi người làm kỷ niệm. Nhiều phong trào thế giới cũng dùng
tấm hình làm biểu tượng cho tổ chức.
Thế nhưng kể từ sau năm
1975 tại hải ngoại, một số người bắt đầu tung tin đồn về tấm hình để đả
phá, hủy hoại, cố tình tạo ngộ nhận trong dư luận về sự giá trị của tấm
hình này. Có khi có người đã thêu dệt câu chuyện, cho rằng Ngài đã chết,
được khiêng xuống xe để đốt. Có khi thì họ cho Ngài đã bị tiêm thuốc tê
liệt rồi có người dùng kích lửa đốt Ngài. Các tin đồn này được cấu trúc
khéo léo như hồi ký, dễ lừa độc giả dù không hề đưa ra được nhân chứng,
bằng chứng. Bên cạnh đó, họ cố gắng ngụy tạo tin tức, dựng hình ảnh, cả
video clip để xuyên tạc lịch sử.
Nhân dịp 50 năm kỷ niệm
ngày Bồ-tát Quảng Đức tự thiêu và Pháp nạn 1963, tác giả xin được in 3
tấm hình của phóng viên Malcolm Browne có mặt tại hiện trường; đồng thời
lược dịch một phần phỏng vấn của biên tập viên hình thời sự quốc tế
Patrick Witty - tạp chí Time vào năm 2011 trước khi ông Malcolm qua đời
vào tháng 8 năm 2012.
Malcolm Browne viết: “Vào thời điểm tôi
đến chùa, đây là nơi tổ chức sự kiện, mọi chuyện đã khởi động - chư
Tăng Ni đang đồng tụng kinh, đây là loại kinh thường được tụng khi tang
lễ. Khi vị sư trưởng ra hiệu, tất cả chư Tăng đều ra đường và đi bộ đến
trung tâm Sài Gòn. Khi chúng tôi tới nơi, chư Tăng Ni nhanh chóng hợp
thành vòng tròn, chính xác ngay giữa 2 đại lộ chính của Sài Gòn. Một
chiếc xe lái tới. Hai nhà sư trẻ bước ra khỏi xe. Một nhà sư lớn tuổi,
dựa chút xíu vào một nhà sư trẻ, cũng rời khỏi xe. Vị sư già đi thẳng
đến ngay giữa ngã tư. Hai nhà sư trẻ đem theo một thùng nhựa, mà sau này
được biết là xăng.
Ngay sau khi vị sư già tự chính mình ngồi xuống, nhà sư trẻ đổ chất lỏng lên toàn thân người. Vị sư già lấy hộp diêm ra, quẹt cháy lên, và thả cây diêm cháy lên trên đùi, ngay lập tức lửa bùng cháy, bao trùm”.
Nguyên văn Anh ngữ:
“So by the time I got to the pagoda where all of this was being
organized, it was already underway - the monks and nuns were chanting a
type of chant that’s very common at funerals and so forth. At a signal
from the leader, they all started out into the street and headed toward
the central part of Saigon on foot. When we reached there, the monks
quickly formed a circle around a precise intersection of two main
streets in Saigon. A car drove up. Two young monks got out of it. An
older monk, leaning a little bit on one of the younger ones, also got
out. He headed right for the center of the intersection. The two young
monks brought up a plastic jerry can, which proved to be gasoline. As
soon as he seated himself, they poured the liquid all over him. He got
out a matchbook, lighted it, and dropped it in his lap and was
immediately engulfed in flames”. (Nguồn:
http://lightbox.time.com/2012/08/28/malcolm-browne-the-story-behind-the-burning-monk/#8).
Dưới đây là những tấm hình ghi lại giây phút lịch sử:
Chư Tăng Ni tay chắp ngang ngực, trang nghiêm theo sau chiếc xe chở Bồ-tát
Vị sư trẻ giúp tưới xăng lên châu thân Bồ-tát Thích Quảng Đức
Bồ-tát Thích Quảng Đức tự đánh lửa bằng diêm quẹt
Tấm hình lịch sử chấn động lương tâm thế giới
Ngài vị pháp thiêu thân, để lại Trái tim bất diệt
Nhà báo Malcolm Browne bên bức ảnh lịch sử được trao giải thưởng Ảnh báo chí Thế giới 1963 - Ảnh: AP
Những
khoảnh khắc này được ghi nhận một cách trung thực, rõ ràng. Cũng chính
nhờ các tấm hình đó mà Malcolm Browne được trao giải thưởng danh giá
nhất dành cho thể loại ảnh báo chí thế giới năm 1963.
* Suu tam Bài, ảnh: Huyền Lam (theo: Báo Giác Ngộ , số 693) |